31.12.2021

Tropy stylistyczne w haiku: metafora, a może metonimia? (1)

船と岸と話してゐる日永かな
Fune to kishi to hanashite iru hinaga kana

(Masaoka Shiki)

船  fune – środek transportu wodnego, tu : łódka
topartykuła w funkcji spójnika łączącego rzeczowniki: i lub z
kishi brzeg
topartykuła w funkcji spójnika łączącego rzeczowniki: i lub z
話して hanashite – czas teraźniejszy ciągły czasownika hanasu: tzw. forma ~te: rozmawia/ją
ゐる iru – czasownik pomocniczy (odnosi się do tylko istot żywych) stosowany z formą ~te
てゐる ~te + iru – konstrukcja czasu teraźniejszego ciągłego (stan rezultatywny)
日永  hinaga – długi dzień / pora dzienna; dzień robi się dłuższy kigo wiosenne
かな kana znak ucinający kireji


1.
łódka i brzeg
rozmawiają
dzień coraz dłuższy


Czyżby wyłoniła nam się personifikacja? Nie tym razem. Shiki zastosował tu jedynie metonimię, a właściwie jej odmianę synekdochę.

łódka = osoba na łódce
brzeg = osoba na brzegu

2.

łódka z brzegiem
prowadzą rozmowę
dzień coraz dłuższy


W trzeciej wersji prostym zabiegiem możemy uzyskać sprytną dwuznaczność:

a) synekdocha (jak w poprzednich wersjach);
b) okolicznik miejsca "zawiesza" synekdochę akcentując jedynie przestrzeń, w której toczy się rozmowa;

3.
pomiędzy łódką a brzegiem
toczy się rozmowa
dzień coraz dłuższy

(© Lech Szeglowski)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz